Minicamping Boerenhof

In 2019 is het 75 jaar geleden dat Zeeuws-Vlaanderen door de geallieerden werd bevrijd. Vanuit de verhalen van de ouders van Peter weten we een beetje hoe het is geweest. Aangevuld met informatie van anderen, proberen we hier te beschrijven wat er in het najaar van 1944 rondom de boerderij heeft afgespeeld.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen op 6 juni 1944 de geallieerden aan land in Normandië, het begin van de bevrijding. Na Frankrijk en België en het mislukken van de Slag om Arnhem, was het plan Zeeuw-Vlaanderen te veroveren. Vooral vanwege de strategische plek ten opzichte van Antwerpen. De Slag om de Schelde, een zware strijd waar in totaal bijna 10.000 burger- en militairen slachtoffers zijn gevallen.¹

Operatie Switchback

Op 4 september 1944 is Antwerpen bevrijd. Een belangrijke haven voor aanvoer van goederen voor de geallieerden. Maar Zeeuws-Vlaanderen en de rest van Zeeland zijn dan nog in Duitse handen, waardoor de Westerschelde geen vrije toegang tot de haven biedt. Er volgt een strijd van 2 maanden, waar vele slachtoffers vallen en ook veel huizen worden verwoest. 

De Polen bevrijden eerst Oost Zeeuws-Vlaanderen. Op 1 november 1944 veroveren de Canadezen de laatste plaatsen van West Zeeuws-Vlaanderen, Operatie Switchback. Een week later werd Walcheren door de Engelsen veroverd (Operation Infatuate). ¹

Breskens zwaar gebombardeerd

Breskens dorp is 21 oktober 1944 bevrijd. Maar ruim een maand eerder op 11 september is het zwaar getroffen tijdens bombardementen door de geallieerden. Een groot deel van het dorp is weggevaagd. Er zijn veel slachtoffers gevallen, waaronder ruim 200 burgers (op 3.300 inwoners) en tientallen militairen.¹ Een achternicht van Peter is toen ook overleden. Het doel was het onklaar maken van de haven, zodat de Duitsers moeilijker bevoorraad konden worden. De missie was maar deels gelukt, ’s nachts werd de haven alweer door de Duitsers gebruikt. Breskens wordt gezien als een van de Nederlandse plaatsen die het meest heeft geleden in de Tweede Wereldoorlog.⁴ 

Daarna volgde op 22 oktober de bevrijding van Fort Frederik Hendrik, ten westen van Breskens, waar nu Zeebad is. Het verdedigingswerk uit de Tachtigjarige Oorlog was door de Duitsers voorzien van bunkers die werden gebruikt om de Westerschelde te verdedigen. Tot 3 maal toe werd het bevrijd en bezet. Maar uiteindelijk hebben de Canadezen de Duitsers overmeesterd. 

Groede Podium: bunkerdorp

Het huidige Groede Podium was een bunkerdorp tussen Groede dorp en de kust in, Stützpunkt Groede. Aan de buitenkant waren de bunkers beschilderd met ramen en deuren, zodat het een dorp leek. Het bevatte lange afstandsgeschut, een commandopost, voedselvoorraad en een hospitaal.² En was onderdeel van de Atlantikwall. 

Tegenwoordig is het een doe-, speel- en infopark. Leuk voor kinderen, maar ook nog met volop historische informatie. Waarbij sommige bunkers vrij te bezichtigen zijn. U vindt er ook Liberation Route Marker 332, een markering die het pad die de geallieerden bewandelden vanuit Normandie naar Berlijn laat zien.³

Rode Kruis dorp Groede

Groede was een Rode Kruis dorp. Er was een algemene afspraak dat daar niet gevochten werd en gewonden werden opgevangen. Zo verhuisde het ziekenhuis van Oostburg naar Groede. De Lutherse kerk was een noodhospitaal. Het dorp was herkenbaar aan vlaggen met een rode kruis op de Grote Kerk.² Dat heeft er mede voor gezorgd dat er van Groede zoveel behouden is gebleven. Aan de rand van Groede stond echter een molen die wel gebombardeerd is. Daar zijn ook verschillende doden bij gevallen, waaronder een achternicht van Christianne.

Camping: kanon in de boomgaard

De boerderij en minicamping liggen tussen Groede en Breskens in, in Boerenhol. Ten tijden van de tweede Wereldoorlog was de boerderij al in bezit van Familie De Maertelaere. Peter zijn vader is er opgegroeid. De ouders van Peter zijn aan het eind van de oorlog getrouwd en daar gaan wonen. 

De boerderij werd overmeesterd door Duitsers. Er waren soldaten gelegerd in de boomgaard, waar nu de camping is. Er stond zelfs een kanon tussen de bomen, als onderdeel van een rij van 300 kanonnen gericht op Walcheren. Het woonhuis werd gebruikt door de militairen om plannen te maken. Ter bescherming waren er loopgraven gegraven. Maar toen de beschietingen van de geallieerden dichterbij kwamen en de loopgraven te weinig bescherming gaven is onze familie gevlucht richting Groede. 

Boerenhol: 24 oktober 1944 bevrijd, veel schade

Er is hard gevochten in de polders rond Groede. Dinsdag 24 oktober 1944 werd Boerenhol via de Kruisdijk door de Canadezen veroverd.¹ 

Bij terugkomst was er veel beschadigd. Enkel de stal achter het huis is nog overgebleven vanuit die tijd en daar kun je nog de schade aan zien (zie foto). Tot enkele jaren na de oorlog heeft het jonge gezin in een kleine tijdelijke noodwoning gewoond. Daar waar nu de garage is (met de kleinere groene schuifdeur). De oudste kinderen, waaronder Peter zijn daar geboren. Eind jaren ’40 / begin jaren ‘50 is het huidige huis gebouwd. 

Vandaag de dag komen we nog granaatscherven, hulzen van kogels en soms zelf granaten tegen in het land. Ook liggen er nog genoeg stenen. Door het ploegen komt dat langzaam allemaal naar boven.

Monumenten

• In Breskens staat een Oorlogsmonument, Steenhoven 1 (zie foto hierboven). Ieder jaar wordt op 11 september het bombardement in Breskens herdacht.
• In Groede is een monument bevestigd aan de Grote Kerk op de markt.
• Ieder dorp heeft op zijn begraafplaats een graf voor de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Waaronder in Breskens een massagraf na de bombardementen op 11 september 1944. ³

Zelf meer zien, lezen of horen?

• Op de website: www.deslagomdeschelde.nl kunt u heel veel teruglezen over de Slag om de Schelde.
• Bij Groede Podium kunt u de oude bunkers bezoeken en zijn er verschillende informatieborden. www.groedepodium.nl
• Tot eind oktober 2019 is er een presentatie over Operation Switchback in het Visserijmuseum in Breskens. www.museumbreskens.nl 
• In Sluis is in het Belfort tot eind september 2019 een tentoonstelling over de bevrijding van Sluis en Sint-Anna ter Muiden. www.belfortsluis.nl
• Het For Freedom Museum in Knokke-Heist (B) heeft een hele uitgebreide collectie over de Tweede Wereldoorlog. www.forfreedommuseum.be
• Museum Het Bolwerk in IJzendijke, organiseert dit najaar verschillende lezingen over de bevrijding. www.staatsspaanselinies.eu
• Mevrouw Cornelis-Luteijn hield in 1944 een dagboek bij, dat nu ook online staat: www.cadzandgeschiedenis.nl
• In juli werd aangekondigd dat het Switchback-museum weer opengaat vanwege de herdenkingen. www.museumswitchback.nl
• Ieder jaar wordt op een zondag rond 1 november de 33 km lange Canadese Bevrijdingsmars gelopen vanaf Hoofdplaat naar Knokke (B). Ter nagedachtenis aan de bevrijding door de Canadezen.

Bronnen:

1. De Slag van de Schelde: www.deslagomdeschelde.nl.
2. Stichting 1940-1945, Contactblad Herfst 2017 www.st4045.nl
3. Op www.tracesofwar.nl kunt u meer lezen over alle punten die ons aan de oorlog herinneren.
4. www.wegnaardebevrijding.nl/verhalen/zeeland

Heeft u meer verhalen en/of foto's van Boerenhol, Groede of Breskens uit de Tweede Wereldoorlog. Wij zijn geïnteresseerd! 

Wilt u ons Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.? 

Familie De Maertelaere